-
1 władz|a
f 1. sgt (rządzenie, panowanie) power- król miał nieograniczoną władzę the king had unlimited power- król zrzekł się władzy na korzyść swego syna the king abdicated his throne in favour of his son- ojciec sprawuje władzę nad synem a father has authority over his son- przechwycić a. przejąć władzę to seize power- być u władzy to be in power- dojść do władzy to come to power- zostać odsuniętym od władzy to be ousted (from power)2. zw. pl (instytucje) authority zw. pl- występować przeciwko jakiejkolwiek władzy to rebel against all forms of authority- oddał się w ręce władz he gave himself up to the authorities- władze lokalne/miejskie local/municipal authorities- władza ustawodawcza/wykonawcza/sądownicza the legislative/executive/judiciary (branch)3. (zdolność poruszania) use, power- po wypadku stracił władzę w nogach after the accident he lost the use of his legs- odzyskała władzę w rękach she regained the use of her hands- mieć/stracić/odzyskać władzę nad sobą to have/lose/regain control of oneself4. sgt (wpływ) hold, control- ona ma nad nim tajemną władzę she has some mysterious hold over him- ten człowiek ma władzę nad jej sercem i myślami the man has control of her heart and mind- mieć władzę nad czyimiś myślami to control sb’s thoughts- □ władza dyskrecjonalna discretionary powers- władza rodzicielska Prawo custody- władza państwowa the authority of the state- władze państwowe the state (authorities)■ czwarta władza pot. (media) the fourth estate- pan władza (policjant) pot., żart. officer- przepraszam, panie władzo, nie zauważyłem znaku sorry, officer, I didn’t notice the sign- władze umysłowe mental powers, (mental) faculties- być/nie być w pełni władz umysłowych to be/to not be in full possession of one’s (mental) faculties- wyciągnąć ręce po władzę to make a bid for powerThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > władz|a
-
2 władza władz·a
-
3 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
4 przejmować
impf ⇒ przejąć* * *-uję, -ujesz, przejąć; perf; vt(majątek, obowiązki, piłkę) to take over; (list, przesyłkę, transport) to intercept, to seize; (obyczaje, tradycje) to adopt; (o dreszczach, smutku itp.) to take hold of; ( wzruszać) to move* * *ipf.1. (= brać, odbierać) take over; przejąć władzę take over the power; przejąć piłkę sport intercept the ball; przejąć pałeczkę sport take over the baton; przen. take over from sb, take over the baton.3. (= przyswajać sobie) adopt; przejmować czyjś sposób mówienia adopt sb's manner of speaking.4. (= przenikać) take hold of; zimno przejmowało ją do szpiku kości she was chilled to the bone; przejął mnie smutek grief took hold of me.5. (= wzruszać) move; przejął mnie los tej bezrobotnej matki z trojgiem dzieci I was moved by the plight of this unemployed mother with three children.ipf.(= wzruszać się) be moved; (= zaniepokoić się) be concerned; nie przejmuj się don't worry.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przejmować
-
5 zaczep|ić
pf — zaczep|iać impf Ⅰ vt 1. (umocować) to fasten; (hakiem) to hook; (przypiąć) to clip- zaczepić sznurek o gwóźdź to hook a string over a nail- zaczepić linę na gałęzi to pass a rope over a tree branch2. (zagadnąć) to accost [osobę]- zaczepić kogoś na ulicy to accost sb in the street- zaczepił mnie jakiś nieznajomy I was accosted by a stranger- przez nikogo nie zaczepiani dotarliśmy na miejsce we arrived without being stopped by anybody3. (prowokować) to provoke- lepiej go nie zaczepiaj you’d better not provoke himⅡ vi 1. (zawadzić) to catch- zaczepić nogą o coś to catch one’s foot on sth- zaczepić rękawem o gwóźdź to catch one’s sleeve on a nail- samolot zaczepił skrzydłem o komin the plane hit a chimney with its wing2. (wstąpić) to stop over- zaczepić o Warszawę to stop over in Warsaw- po drodze zaczepiliśmy o bar on our way we dropped in at a barⅢ zaczepić się — zaczepiać się 1. (złapać się) to catch hold (o coś of sth)- zaczepić się rękami o gałąź to catch hold of a branch2. (zahaczyć się) [szalik, latawiec, klamra] to get caught (o coś in sth) 3. pot. (zamieszkać) to stay- zaczepić się u przyjaciół to stay at one’s friends’ house- zaczepić się w jakiejś firmie to get a job in some company- zaczepić się na rynku to gain a foothold in the marketThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zaczep|ić
-
6 rę|ka
Ⅰ f ( Ipl rękami a. rękoma) 1. (dłoń) hand- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands- ręce splamione krwią blood-stained hands- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands- klaskać w ręce to clap one’s hands- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand- skinąć na kogoś ręką to beckon sb- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets- załamywać ręce to wring one’s hands- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands2. (ramię) arm- machać rękami to wave one’s arms (about)- wywijać rękami to flail one’s arms- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s3. przen. fachowa/mistrzowska ręka the hand of an expert/master- brak rąk do pracy lack of manpower a. staffⅡ od ręki adv. on the spot- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot- rządy silnej ręki strong-arm government- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron- gołymi rękami with one’s bare hands- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth- ręka sprawiedliwości the long arm of the law- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main- być komuś na rękę to suit sb- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians- być pod ręką to be within reach- być w dobrych rękach to be in good hands- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand- być w czyichś rękach to be in sb’s hands- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly- grać na cztery ręce to play (piano) duets- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth- mieć rozwiązane ręce to have a free hand- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied- mam związane ręce my hands are tied- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb- odmówiła mu ręki he had been refused her hand- opuścić ręce to give in- nie opuszczaj rąk never say die- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)- umywać ręce to wash one’s hands- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act- żyć z pracy własnych rąk to earn a living- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding- jak a. jakby ręką odjął as if by magic- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!- ręce przy sobie! (keep your) hands off!- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!- niech ręka boska broni! God forbid!- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the worksThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rę|ka
-
7 nad
Ⅰ praep. 1. (powyżej) over, above- nad kimś/czymś [znajdować się] over a. above sb/sth- nad głównym wejściem over a. above the main entrance- łuna nad miastem a glow over the city- 1500 metrów nad poziomem morza 1,500 metres above sea level- miał siniak nad lewym okiem he had a bruise over a. above his left eye- mieszkali nad sklepem they lived over a. above the shop- rano nad miastem przeszła burza a storm broke over the city in the morning- tumany kurzu unosiły się nad drogą clouds of dust rose over the road- piłka przeleciała wysoko nad poprzeczką the ball went high over the bar- pochylić się nad kimś/czymś to lean a. bend over sb/sth- pochyliła się nad kołyską she leaned a. bent over the cot- pochylali się nad mapą they were bending over a map- nad coś [kierować się] over a. above sth- balon wzbił się nad chmury the balloon soared up above the clouds- myśliwce nadleciały nad miasto fighter planes flew over the city2. (w pobliżu) nad Wisłą/Bałtykiem on the Vistula/the Baltic- Wiedeń leży nad Dunajem Vienna lies on the Danube- kupili dom nad jeziorem they bought a house on a. by a lake- opalali się nad rzeką they were sunbathing by the river- spacer nad brzegiem rzeki/Sekwany a walk along a. by the riverside/along the Seine- nad coś [kierować się] to sth- pojechać nad morze to go to the seaside- pójść na spacer nad jezioro to take a walk to the lake- wycieczka nad Wigry a trip to Lake Wigry3. (wskazuje na podporządkowanie) over- być a. stać nad kimś to be over sb- nad sobą miał dyrektora finansowego above him he had the financial director- kontrola nad czymś control over a. of sth- mieć nadzór nad czymś to supervise sth, to have control over sth- sprawować władzę nad czymś to exercise authority a. power over sth- przewaga nad kimś/czymś superiority a. the advantage over sb/sth- opieka nad ludźmi w podeszłym wieku care of the elderly4. (wskazuje na temat) on, about (czymś sth)- dyskusja nad budżetem discussion on a. about the budget- dyskutowali nad projektem uchwały they were discussing the (draft) bill- praca nad czymś work on a. at sth- pracować nad planami budynku to work on the design of a building- rozmyślać nad czymś to ponder on a. over sth- medytować nad czymś to meditate on a. upon sth- siedzieć nad książką to pore over a book- ślęczeć nad lekcjami to slog away at one’s homework pot.5. (z określeniami wyrażającymi uczucia) at, for, over- ich zachwyt nad jego obrazami their delight over his paintings- użalić się nad kimś to feel sorry for sb, to pity sb- użalać się nad sobą a. nad własnym losem to feel sorry for oneself pot., pejor.; to bemoan one’s lot książk., żart.- znęcać się nad kimś to torment sb- zlituj się nade mną/nad nim have mercy on me/him6. (tuż przed) (just) before- nad ranem/wieczorem (just) before dawn a. daybreak/dusk a. nightfall7. książk. (bardziej niż) than- nic straszniejszego nad wojnę nothing more terrible than war- cóż piękniejszego nad miłość what can be more beautiful than love?- kochać kogoś nad życie to love sb more than life itself- nad wszystkie rozrywki uwielbiał kino of all pastimes he adored the cinema more than anything else- praca nad siły superhuman work- poeta nad poetami a towering poet- przebój nad przeboje an all-time hit- skandal nad skandale a scandal to end all scandals- łotr nad łotrami an arch-villain; a consummate villain książk.- nade wszystko above all (else), more than anything (else)- nade wszystko cenił spokój he valued peace and quiet more than anything a. above all else- była sławna, bogata, a nade wszystko urodziwa she was famous, rich, and, above all, good-lookingⅡ nad- w wyrazach złożonych (wskazujące na wyższy stopień) nadkomisarz chief superintendent GB- nadczułość hypersensitivity* * *prepnad morze/rzekę — to the seaside/river* * *prep.+ Ins.1. (= powyżej, ponad) above, over; nad głową (= w górze) overhead.2. (= na brzegu l. krawędzi, blisko) nad (samą) granicą at the (very) border, near the border; nad grobem at the graveside; przen. (= blisko śmierci) at death's door, with one foot in the grave; nad morzem at the seaside, on the sea; nad rzeką/jeziorem on the river/lake; Waszyngton leży nad Potomakiem Washington lies l. is located on the Potomac River; nad przepaścią t. przen. on the edge of a precipice; nad ranem in the early morning.3. (przedmiot uwagi l. kontroli) litować się nad kimś feel pity for sb; (= okazywać komuś miłosierdzie) have l. take pity on sb; mieć przewagę nad kimś have the advantage on l. over sb, have the upper hand over sb; opieka nad dziećmi child care; pastwić się nad kimś torment sb; płakać nad czymś cry over sth; rozpaczać nad kimś/czymś lament for sb/sth; sprawować władzę nad kimś/czymś rule sb/sth; form. have/hold dominion over sb/sth; stracić panowanie nad sobą lose one's temper; pot. blow one's top, blow a gasket, hit the ceiling.4. (temat rozważań l. dyskusji) debata nad ustawą/wnioskiem debate on a bill/motion; zastanawiać się nad czymś consider sth, pause over sth.5. (cel badań l. wysiłków) pracować nad czymś work on sth.6. lit. (podkreślenie wyjątkowości; często z archaiczną formą narzędnika) mistrz nad mistrzami l. nad mistrze master of l. over masters; Pieśń nad Pieśniami Bibl. the Song of Songs.prep.+ Acc.1. ( cel w przestrzeni) over, above; nad głowę above one's head; (= w górę) up; nad miasto over the town l. city.2. (= na brzeg) nad jezioro/morze/rzekę to the lake/sea/river.3. lit. ( porównanie lub wybór) than, above; cenić coś nad życie value sth above life; cóż jest (lepszego) nad wino? what (is) better than wine?; nade wszystko above all.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nad
-
8 st|ać1
impf (stoję, stoisz) vi 1. (być w pozycji pionowej) [osoba] to stand- stać na palcach to stand on tiptoe- stać na rękach to stand on one’s hands- stać na głowie to stand on one’s head- stać okrakiem nad czymś to straddle sth- stać na baczność to stand at attention- robić coś stojąc to do sth standing up- ledwie stał na nogach ze zmęczenia he was so tired that he could hardly stand- nie może stać o własnych siłach he’s too weak to stand up on his own2. (trwać bez ruchu) to stand- stać w miejscu [osoba] to stand still- stoimy w miejscu a. projekt stoi w miejscu we’re not making headway a. any progress- stój spokojnie! stand still!- nie stój tak, zrób coś don’t just stand there, do something!- stać w korku to be stuck in a traffic jam- pociąg stoi na stacji the train is standing at the station- winda stoi między piętrami the lift is stuck between floors- statek stoi na kotwicy the ship is lying at anchor- stój! a. stać! (komenda wojskowa) halt!; (do uciekającego przestępcy) freeze!- stójcie, nie tak szybko (idźcie wolniej) slow down!; (zastanówcie się jeszcze) hold on, not so fast!- powietrze stoi the air is still3. (być umiejscowionym, być obecnym) [osoba, przedmiot] to stand- stać w szeregu to stand in a row- przy oknie stał jakiś mężczyzna some man or other was standing at the window- nie stójcie na deszczu don’t stand in the rain- szafa stojąca w kącie pokoju a wardrobe standing in the corner of the room- na półce stały książki there were some books on the shelf- sok stoi w dzbanku the juice is in the jug- dom stoi na wzgórzu the house stands on a hill- stać na solidnych fundamentach [budynek, związek, firma] to have solid foundations- stojące rzędami samochody cars standing in rows- gdzie stoisz? (samochodem) where have you parked?- stać przed/za czymś [przymiotnik, przecinek] to precede/follow sth, to go before/go after sth- na ulicy stoi woda the streets are flooded with water- stać wysoko na niebie [księżyc, słońce] to be high in the sky- stać komuś w pamięci przen. to stand out in sb’s memory- w oczach stoi mi jej postać przen. I can see her in my mind’s eye4. (wykonywać czynność, pełnić funkcję) stać na warcie to be on guard- stać przy kuchni to stand over a stove- stać na czele partii to be the leader of a party- stać na bramce to be in goal- stać przy maszynie to operate a machine- stać za ladą to stand behind the counter- stać po mięso/chleb pot. to queue GB a. line up US for meat/bread5. (znajdować się w położeniu, być w stanie) stać na skraju przepaści przen. to be on the edge of disaster- stać u progu kariery to be on the threshold of a career- stać wysoko w hierarchii to be high up in the pecking order- stać wysoko w sondażach to be riding high in the polls- stać na równi z kimś to be on an equal footing with sb- stać wyżej od kogoś na szczeblach władzy to be above sb in the ranks of power- stać ponad prawem to be above the law- stać za czymś przen. (być sprawcą) to be behind sth- kto za tym wszystkim stoi? who’s behind all this?- stać przy kimś przen. (wspierać) to stand by sb- stać nad kimś przen. (pilnować) to stand over sb- stać nad kimś, jak kat nad dobrą duszą to stand over sb like a prison guard- stać po czyjejś stronie (popierać) to be on sb’s side- stać z boku to stand to one side- stać ponad podziałami to be above petty divisions- stać w ogniu [budynek, miasto] to be in flames- stać otworem [brama, drzwi] to stand open- dom stoi pusty the house stands empty- dobrze stać finansowo [osoba, przedsiębiorstwo] to be doing well- dobrze/kiepsko stoję z matematyki pot. my maths marks are good/poor- jak stoimy z czasem? pot. how are we (doing) for time?- stać na wysokim/niskim poziomie [mecz, zawody] to be of high quality- stać wysoko/nisko [kultura, przemysł] to be well/poorly developed- nasze akcje nisko/wysoko stoją our shares are doing well/badly- jak stoją dolary? pot. what’s the exchange rate for the dollar?- jak sprawy stoją? what’s the situation?- stać na stanowisku, że… to be of the opinion that…- stać przed problemem/wyzwaniem/dylematem to be faced with a problem/challenge/dilemma- stać wobec groźby czegoś to face the threat of sth- stać w obliczu konieczności zrobienia czegoś to be confronted with the necessity of doing sth- stać w sprzeczności z czymś to be at odds with sth- stać w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem to go against common sense- nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy… there’s no reason why we/you shouldn’t…- chcę wiedzieć, na czym stoję pot. I want to know where I stand6. (nie zmarnieć) [roślina] to last- róże mogą stać i miesiąc roses can last a month cut7. (być w pionie, sterczeć do góry) to stand- stojące uszy psa a dog’s pricked-up ears- stojąca lampa a standard lamp- wieszak stojący a coat stand8. (nie działać) [fabryka] (z powodu strajku) to be on strike; (wstrzymać produkcję) to not work- mój zegarek stoi my watch has stopped- produkcja stoi the production is on hold- cały kraj stoi the entire country is on strike9. pot. (być napisanym) to say- tam stoi napisane, że… it says there that…- w dokumencie stoi, że… it says in the document that…10. książk. (opierać się) stać na czymś to be based on sth- nasza gospodarka stoi na węglu our economy is based on coal mining- Polska rolnictwem stoi the Polish economy is based on agriculture11. przest. (dbać) stać o coś to be after sth- ja nie stoję o pieniądze I’m not after money12. przest. (mieszkać, stacjonować) stać gdzieś na kwaterze to be quartered somewhere- stać gdzieś obozem [armia, wódz] to encamp somewhere- we wsi stało wojsko soldiers were stationed in the village13. przest. (wystarczyć) nie stało mu sił he ran out of strength- nie stało mu talentu he didn’t have enough talent■ umowa stoi! it’s a deal- wybiegł, jak stał he stormed out without stopping to thinkThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > st|ać1
-
9 prowadzić
1. -dzę, -dzisz; imp -dź; vt(dziecko, życie) to lead; ( samochód) to drive; ( samolot) to fly; ( rozmowę) to carry on; ( spotkanie) to chair; ( badania) to conduct; ( śledztwo) to hold; ( dom) to keep, to run; ( zakład) to run; ( interesy) to do; (korespondencję, dokumentację) to keep; ( wojnę) to wage2.(o drodze, korytarzu) to lead; SPORT to lead, to be in the leadprowadzić (partnera) — ( w tańcu) to lead (one's partner)
prowadzić (doprowadzić) do czegoś — perf to lead (up) to sth
* * *ipf.1. (= wieść) (o drodze, korytarzu, drzwiach) lead (wzdłuż/przez/do czegoś along/through/to sth); (o drodze, ścieżce) go, take; furtka prowadzi do ogrodu the gate opens into the garden; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.2. ( określony styl życia) live, lead; prowadzić dostatnie życie lead l. live a life of luxury; prowadzić aktywny/zdrowy tryb życia live an active/a healthy life; prowadzić podwójne życie lead a double life.3. (= wywoływać coś) lead, contribute ( do czegoś to sth); conduce ( do czegoś to l. towards sth); jedzenie słodyczy prowadzi do otyłości eating sweets leads to obesity.4. ( pojazd mechaniczny) drive; ( samolot) fly; ( statek) sail; prowadzić w stanie nietrzeźwym drink and drive; dobrze/źle prowadzić ( samochód) be a good/poor driver.6. (= nadzorować coś, kierować czymś) conduct, run; prowadzić dochodzenie hold l. conduct an inquiry ( w sprawie czegoś into sth); prowadzić dom keep l. run house; prowadzić działalność gospodarczą be in into business, have a business; prowadzić firmę run a business; prowadzić księgi/księgowość fin. keep the books/accounts; prowadzić program (w radiu, telewizji) host a show; prowadzić rachunki/dziennik/spis keep the accounts/a diary/a record; prowadzić rozprawę sądową conduct a trial; prowadzić sprawę (o inspektorze policji itp.) be on the case; prowadzić śledztwo w sprawie czegoś investigate sth; prowadzić zebranie l. spotkanie preside over l. chair a meeting; prowadzić zajęcia szkoln. tutor ( z czegoś in sth).7. (= kontynuować) (= realizować) carry on, conduct, pursue; prowadzić badania nad czymś research sth; prowadzić kampanię campaign (na rzecz czegoś/przeciw czemuś for/against sth); prowadzić korespondencję z kimś carry on correspondence with sb; prowadzić rozmowę hold a conversation; prowadzić zbiórkę pieniędzy na coś collect money for sth; prowadzić l. toczyć wojnę z kimś/czymś l. przeciwko komuś/czemuś t. przen. wage war on sb/sbth.8. (= być na czele) lead, be in the lead; prowadzić dwoma punktami/dwiema bramkami sport lead by two points/goals; prowadzić stawkę sport lead the field; prowadzić pewnie l. z dużą przewagą polit. hold a safe lead; Anglia prowadziła z Niemcami 1:0 sport England led Germany 1 – 0; firma prowadzi na rynku tanich komputerów the company leads the market in cheap computers.9. muz. lead.ipf.1. (= postępować) conduct o.s.; dobrze/źle się prowadzić conduct o.s. well/badly; źle się prowadzić misconduct o.s.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prowadzić
-
10 monopol
m (G monopolu) 1. sgt Ekon. (wyłączne prawo) monopoly C (na coś on sth)- państwowy monopol na wyroby tytoniowe a state monopoly on tobacco products- mieć monopol to have a. hold a monopoly także przen.- nie masz monopolu na prawdę przen. you don’t have a monopoly on the truth2. (G pl monopoli a. monopolów) Ekon. (zrzeszenie przedsiębiorstw) monopoly- handlowe/międzynarodowe monopole trading a. commercial/multinational a. international monopolies3. (G pl monopoli a. monopolów) pot. (sklep z napojami alkoholowymi) offie a. offy GB pot.; off-licence GB, liquor store US 4. sgt pot. (napoje alkoholowe) booze pot.- □ monopol skarbowy Ekon. state monopoly* * *-u; -e; gen pl; -i; m* * *mi1. ekon. (= wyłączne prawo) monopoly ( na coś on l. of l. over sth); przełamać monopol break (up) a monopoly; mieć monopol na coś have l. hold monopoly on l. of l. over sth; monopol skarbowy state monopoly; monopol rządowy government monopoly.2. (= zrzeszenie przedsiębiorstw) monopoly.3. pot. (= wódka) vodka, alcohol.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > monopol
-
11 zatrzymywać
impf ⇒ zatrzymać* * *(-uję, -ujesz); perf -ać; vt(osobę, maszynę) to stop; (o policji: podejrzanego) to arrest; ( samochód) to pull over; ( zachowywać) to keep; ( powodować spóźnienie) to detain, to delay* * *ipf.1. (= nie pozwalać iść, biec, jechać) stop, bring to a standstill, hold; zatrzymać na kimś wzrok settle/fix one's gaze on sb; zatrzymać bieg wypadków stay the course of events.2. (= unieruchamiać) stop; (samochód, przemytników) intercept; (wodę, ciepło, prowizję) retain.3. (= nie pozwalać komuś odejść) hold, keep; zatrzymać gości na kolacji keep the guests to dinner; zatrzymywać coś w pamięci keep sth in mind.4. prawn. ( podejrzanego) apprehend.5. (= nie oddawać) retain, keep; zatrzymam sobie twoją fotografię I'll keep your picture; zatrzymaj to dla siebie keep it to yourself.ipf.(= przystawać)1. stop; ( po drodze) stop over; ( o wzroku) settle (na kimś/czymś on sb/sth); ( w hotelu) stay; ( o pojeździe) pull up; czy ten ekspres zatrzymuje się w Kutnie? does this express train call at Kutno?; zatrzymywać się na jakimś temacie dwell on a subject; zatrzymać się w pół drogi stop half-way; czas zatrzymał się w miejscu the time came to a standstill.2. (= przestawać funkcjonować) stop.3. (= mieszkać gdzieś chwilowo) stay.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zatrzymywać
-
12 gó|ra
Ⅰ f 1. (wzniesienie) (wysokie) mountain; (niskie) hill- stroma/wysoka/lesista góra a steep/high/wooded mountain- szczyt góry the top a. summit of a mountain- zbocze góry the side of a mountain, a mountain slope- chodzić po górach to walk in the mountains- wciąż schodzili z góry they were going downhill all the time- dźwigali bagaże pod górę they carried their luggage uphill- wejść/wspiąć się na górę to climb a mountain- zejść z góry to come down a. descend książk. a mountain- góry i doły (na drodze) potholes- góry i doliny hills and dales- góry Szkocji the (Scottish) Highlands2. (sterta) pile, mountain- góra śmieci a pile a. heap of rubbish- mieć górę naczyń do zmywania to have loads a. mountains of washing-up to do pot.- pod choinką leżała góra prezentów there was a pile of presents under the Christmas tree3. (górna część) top- przeszukać coś od góry do dołu to search sth from top to bottom- zmierzyć kogoś wzrokiem od góry do dołu to look sb up and down- od góry do dołu w bloku zapaliły się światła lights came on all over the block- siedział u góry stołu he sat at the head of the table- na górze at the top- każda strona ma numer na górze each page is numbered at the top- list leżał na górze komody the letter was lying on top of the chest (of drawers)4. sgt (w budynku) upstairs- zawsze urządzają przyjęcia na górze they always hold their parties upstairs- na górę upstairs- iść/przyjść z góry to go/come downstairs- z góry dobiegł go głos a voice could be heard from upstairs- poszli na górę już dawno temu they went upstairs a long time ago5. (miejsce, położenie) powietrze na górze jest bardzo zimne the upper air is very cold- tam, na górze up there- w górę up, upwards- balon płynął w górę the balloon floated upwards- w górze rzeki upriver- w górę rzeki upstream- do góry up- w ładną pogodę dym idzie prosto do góry in fine weather the smoke rises straight up- iść do góry po schodach/drabinie to go up a. climb the stairs/a ladder- do samej góry to the very top- tą stroną do góry! (oznaczenie przesyłki) this side up!- twarzą do góry face up a. uppermost- ku górze upwards- w górze (w powietrzu) up in the air, in the sky- w górze powoli płynęły obłoki clouds were floating (by) slowly in the sky- trzymaj ręce w górze! keep your hands up!- od góry from above- trzeba do wieży wejść od góry you have to enter the tower from above- z góry from above; from on high książk.- ceny idą w górę przen. prices are going up- pnie się w górę do władzy przen. he’s climbing (up) the power ladder- idzie w górę w swojej firmie przen. he’s rising in his company- barometr/licznik idzie w górę przen. the barometric pressure/meter reading is rising6. sgt (strych) przest. attic, loft- zawsze rozwieszała pranie na górze she always hung her washing out to dry in the attic- ten stary fotel trzeba już wynieść na górę you should put that old armchair (up) in the loft7. sgt pot. (zwierzchnicy) the authorities- rozkaz przyszedł z góry the order came from above a. from upstairs iron. a. (down) from on high żart.- góra szukała porozumienia ze strajkującymi górnikami the authorities were seeking a compromise with the striking miners8. środ., Muz. (wysokie tony) high notes pl, high register Ⅱ adv. pot. (co najwyżej) at (the) most; max pot.- miała góra pięćdziesiąt lat she was fifty (years old) at the mostⅢ górą adv. (powyżej) overhead, up above- górą leciał samolot an airplane flew overhead- kula przeszła górą the bullet flew over his head/their heads a. passed overheadⅣ z górą adv. (ponad, przeszło) over, upwards of- było tam z górą dwadzieścia osób there were over twenty people thereⅤ z góry adv. (zawczasu) in advance, beforehand- wiedzieć coś z góry to know sth in advance- z góry wiedziałem, że tak się stanie I knew beforehand that would happen- dziękować komuś z góry to thank sb in advance- osądzić kogoś/coś z góry to prejudge sb/sth- cieszyć się na coś z góry to look forward to sth- to było z góry postanowione it was foreordained- to było z góry ukartowane it was a put-up job GB pot.- to było z góry wiadomo it was to be expected; we knew that from the start a. the word go pot.- □ góra lodowa iceberg- góra świadek Geol. inselberg, island mountain- góry fałdowe Geol. fold a. folded mountains- góry kadłubowe Geol. residual hills- góry młode Geol. young mountains- góry stare Geol. old mountains- góry stołowe Geol. tableland, table mountains■ do góry dnem bottom up- do góry nogami upside down, wrong side up- przewrócili dom do góry nogami they turned the house upside down- powiesił obraz do góry nogami he hung the picture upside down- głowa a. uszy do góry! cheer up!; chin up! pot.- ręce do góry! hands up!- brać górę (nad kimś/czymś) to get the upper hand over sb/sth, to get the better of sb/sth- być górą to have the upper hand a. advantage- nasi górą! our team is in the lead!- mieć pod górę pot. to have a hard time (of it)- teraz mamy pod górę, ale później będzie lepiej it’s an uphill struggle a. a battle at the moment, but things will get better later- obiecywać komuś złote góry to promise sb the earth- wiara góry przenosi faith moves mountains- patrzeć na kogoś z góry to look down on sb- wsiąść na kogoś z góry to come down hard on sb a. down on sb like a ton of bricks- za górami, za lasami over hill, over dale- za siódmą górą over the hill and far away- jeżeli góra nie chce przyjść do Mahometa, to Mahomet musi iść do góry przysł. if the mountain won’t come to Muhammad, Muhammad must go to the mountain przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gó|ra
-
13 odda|ć
pf — odda|wać impf Ⅰ vt 1. (zwrócić) to give [sth] back, to give back, to return [pożyczony przedmiot]; to pay [sth] back, to pay back [dług, pożyczkę]- oddać książkę do biblioteki/właścicielowi to return a book to the library/its owner- oddawać komuś pożyczkę ratami to pay a loan back to sb in instalments- pożycz setkę, oddam wszystko, co do grosza lend me a hundred, I’ll pay every penny of it back2. (ofiarować) to give, to hand over [majątek, pieniądze]; to donate [dary, organy]- oddał znaczną sumę na cele dobroczynne he handed over a large sum of money to charity- oddałbym wszystko, byle mieć zdrowie I’d give everything a. anything to be healthy- oddać krew to give a. donate blood- oddać życie za kogoś/sprawę to lay down one’s life for sb/a cause3. (doręczyć) to deliver [list, paczkę]; (zanieść) to take- oddaj ten koszyk sąsiadce take the basket to our/my/your neighbour4. (przekazać na jakiś czas) to deposit [pieniądze, zastaw]- oddałam obraz w zastaw I pawned the painting- ziemię oddano w dzierżawę the land has been leased out- oddamy restaurację/sklep w ajencję we’ll grant a franchise for the restaurant/shop, we’ll franchise out the restaurant/shop- oddam ci samochód/dom do dyspozycji I’ll put the car/house at your disposal5. (zrezygnować, zostać pokonanym) to give [sth] up, to give up [miejsce, władzę, przywileje, stanowisko, dowództwo]- oddał mi swoje łóżko, a sam spał w hamaku he gave me his bed and slept in a hammock- oddał tytuł mistrza świata he lost his world title6. (zlecić usługę) oddać płaszcz do pralni a. prania to take a coat to the cleaners- oddać buty/zegar do naprawy to have one’s shoes/clock repaired- musisz oddać bagaż na przechowanie a. do przechowalni you have to take your luggage to the left luggage office7. (zakończyć pracę) to hand [sth] in, to hand in, to give [sth] in, to give in [pracę, projekt, dzieło konkursowe]- oddać fabrykę/most do eksploatacji a. użytku to put a plant into operation/a bridge into use8. (ulokować) to put [chorego, dziecko, ucznia]- musimy oddać syna do szpitala/żłobka we have to send our son to hospital/a day nursery9 (wydać) to hand [sb] over, to hand over [więźnia, podejrzanego, zbiega]; (pod przymusem) to surrender- oddać kogoś w ręce policji to hand sb over to the police- oddano go pod sąd he was brought to justice- sprawę oddano do sądu the case was taken to court- nie oddamy wrogowi naszej twierdzy we won’t surrender our fortress to the enemy10 (wyrazić) to convey, to render [uczucie, nastrój, znaczenie]- oddać najsubtelniejsze odcienie znaczenia to convey the most subtle shades of meaning- autor oddał wiernie atmosferę epoki the author faithfully rendered the atmosphere of the epoch11 (okazać) to pay [hołd, honory]- oddać pokłon cesarzowi to bow to an emperor- oddawać komuś honory wojskowe to salute sb- oddać salut (armatni) to fire a. give a salute12 (odwzajemnić) to return [pocałunek, uścisk]- sąsiad oddał mu ukłon the neighbour bowed back to him13 Med. (wydalić) oddać stolec to defecate spec.; to move one’s bowels- oddać mocz to urinateⅡ oddać się — oddawać się 1. (poddać się) to surrender- terrorysta oddał się w ręce policji the terrorist turned himself in to the police- oddaję się do pana dyspozycji I put myself at your disposal2. (zająć się) to devote oneself, to give oneself over (komuś/czemuś to sb/sth); (poddać się uczuciowo) to abandon oneself, to give oneself over (czemuś to sth)- oddał się studiom literackim he devoted himself to literary studies- oddawać się uciechom życia to abandon oneself to a life of pleasure3. książk. (seksualnie) to surrender oneself, to give oneself (komuś to sb)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odda|ć
-
14 pretensja
-i, -e; gen pl -i; f( roszczenie) claim; ( żal) resentment* * *f.1. (= roszczenie) claim ( do czegoś to sth); pretension ( do czegoś to sth); rościć (sobie) pretensje do czegoś lay claim to sth; rozpatrzenie pretensji examination of a claim; zaspokojenie pretensji claim settlement; uznawać pretensje (za uzasadnione) recognise claims as justified.2. (= żal) resentment ( do kogoś o coś against l. towards sb at l. of l. over sth); grievance ( do kogoś against sb); rancour, grudge ( do kogoś against sb); mieć pretensję do kogoś have a grievance against sb, have l. hold grudge against sb; nie mieć do kogoś pretensji have l. hold no grudge against sb.3. (= wysokie mniemanie o sobie) pretentiousness, affectation, pretense; Br. pretence; osoba bez pretensji unassuming l. unpretentious person; z pretensjami genteel.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pretensja
-
15 złapać
(-pię, -piesz); vb; od łapać* * *pf.1. (= pozbawić wolności) catch; seize; apprehend.2. pot. (= zatrzymać kogoś) catch, get hold of sb; nie udało mi się go złapać w biurze I didn't manage to get hold of him in the office; złapać kogoś na kłamstwie catch sb out (lying); złapał mnie na gorącym uczynku he caught me red-handed.3. (= schwytać coś) catch; złapać oddech catch one's breath; złapać pociąg, autobus, samolot itp. pot. catch a train, bus, plane, etc.; złapać gumę pot. have a flat tire.4. (= uchwycić) grab, catch, get l. take hold of (sb l. sth); złapać kogoś za kołnierz grab sb by the collar; złapać kogoś za rękę take sb by the hand; przen. catch sb stealing, catch sb red-handed; złapać kogoś za słowo catch sb out, turn sb's words against them; uważaj, bo prąd cię złapie watch out or you'll get an electric shock.5. ( o odczuciach) (= wystąpić nagle) come over; złapałem grypę I caught flu; I got the flu; złapał mnie kurcz I was seized with a cramp.pf.1. (= chwycić się za coś) clutch, grasp; złapać się za głowę clutch one's head; złapać się za kolano grasp one's knee; złapać się na czymś catch o.s. doing sth; złapać się za coś pot. start doing sth, get down to sth.2. (= chwycić siebie nawzajem) catch each other l. one another; grab each other l. one another.3. (= być schwytanym) get caught.4. przen. (= być oszukanym) be taken in, be deceived.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > złapać
-
16 głowa
head; (pot: umysł) brain, mindkoniak/sukces uderzył mu do głowy — the brandy/success went to his head
przyszło mi do głowy, że... — it (has) just occurred to me, that...
mieć coś/kogoś na (swojej) głowie — (przen) to have sth/sb on one's hands
* * *f.Gen.pl. głów1. (człowieka, zwierzęcia) head; ból głowy headache; marzenie ściętej głowy pie in the sky, wishful thinking; trupia głowa skull and crossbones; od stóp do głów from head to foot; z odkrytą l. gołą głową bare-headed; bić kogoś na głowę be more than a match for sb; być czyimś oczkiem w głowie be the apple of sb's eye; chować głowę w piasek bury l. hide one's head in the sand; domagać się czyjejś głowy call for sb's head; drapać się w głowę scratch one's head; kręcić głową shake one's head; mieć dach nad głową have a roof over one's head; mieć głowę na karku pot. have a good head on one's shoulders; mieć słabą głowę pot. not be able to hold one's liquor; mieć urwanie głowy w pracy be having a hectic time at work; skinąć głową nod one's head; stawać na głowie, żeby coś robić stand on one's head l. bend over backwards to do sth; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie watch sb/sth like a hawk; zmyć komuś głowę pot. rake sb over the coals; dam sobie głowę uciąć, że... I'd bet my life that...; głowa mi pęka I've got a splitting headache; kręci mi się w głowie my head is spinning l. reeling; niech cię o to głowa nie boli never you mind; od przybytku głowa nie boli there is never too much of a good thing; ręczę za to głową I can vouch for it; włos z głowy mu nie spadnie not a hair of his head shall be injured, I can vouch for his safety; woda sodowa uderzyła mu do głowy pot. sb has got a big head, sb has grown too big for his/her britches; wszystko stoi na głowie everything has been turned upside down l. topsy turvy; głowa do góry! cheer up!2. (= rozum) head, mind; człowiek z głową na karku a man with a good head on his shoulders; łamać sobie głowę nad czymś rack one's brains over sth; mieć coś z głowy have sth off one's mind; mieć olej w głowie have one's head screwed on right; przychodzić do głowy spring to mind; przyszło mi do głowy, że... it just came l. occurred to me that...; nic mi nie przychodzi do głowy nothing springs to mind; robić coś z głową use one's head to get sth done; suszyć komuś głowę give sb grief, bitch at sb; tracić głowę lose one's head; wylecieć z głowy slip one's mind; zawrócić komuś w głowie cast a spell on sb; zawracać komuś głowę pester l. bug sb about sth; nie zawracaj sobie tym głowy don't bother l. worry yourself about it; chodzi mi po głowie pewien pomysł I have an idea; chyba masz coś z głową pot. I think you have sth wrong upstairs; chyba masz nie po kolei w głowie pot. I don't think you have all your marbles; jego nazwisko wyleciało mi z głowy I had his name on the tip of my tongue; mam inne sprawy na głowie I've got other things to worry about; mam pustkę w głowie my mind is a blank, I have a mental block; moja w tym głowa, żeby... I'll make sure that...; nie mam głowy do interesów I don't have a head for business; to się nie mieści w głowie it staggers the mind l. imagination; wybij to sobie z głowy get that idea out of your head; spokojna głowa! pot. stay cool!; rusz głową! use your head!; zawracanie głowy! nonsense!; kto nie ma w głowie, ten ma w nogach little wit in the head makes much work for the feet l. heels.3. (= człowiek jako osoba myśląca) head; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one; co głowa, to rozum so many men, so many minds; mądrej głowie dość dwie słowie a word to the wise is sufficient.4. (= człowiek jako jednostka) head; pół litra na głowę a half liter per head; płacić od głowy pay by the head.6. (np. kapusty) head; głowa cukru loaf of sugar.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > głowa
-
17 przy
praep. 1. (w pobliżu) by- przy oknie/drzwiach by the window/door- siedzieć przy stole/biurku to sit at a table/desk- usiądź przy mnie sit by me a. next to me- przystanek autobusowy jest zaraz przy kwiaciarni the bus stop is right next to a. right by the flower shop- pociąg z Krakowa zatrzymuje się przy peronie trzecim the train from Cracow stops at platform three- nie mam przy sobie pieniędzy I don’t have any money on me- policja znalazła przy nim narkotyki the police found drugs on him- hotel przy głównej ulicy a hotel on the main road- mieszkam przy ulicy Klonowej 20 I live at 20 Klonowa Street- głowa przy głowie, ramię przy ramieniu head to head, shoulder to shoulder2. (w obecności) in front of, in the presence of- przy gościach in front of a. in the presence of guests- przy świadkach in front of a. in the presence of witnesses- nie przy ludziach! not in front of other people!- przy niej zapominał o wszystkich kłopotach in her presence a. by her side he forgot (about) all his troubles- byłem przy tym, jak to powiedział I was (right) there when he said it3. (podczas, w czasie) przy śniadaniu/obiedzie at a. over breakfast/lunch- rozmowa przy kawie/piwie a conversation over coffee/a beer- grali w karty przy piwie they were playing cards and drinking beer- rozmawiali przy muzyce they talked as music played in the background- wypadki przy pracy accidents at work- spacer przy świetle księżyca a walk in the a. by moonlight- kolacja przy świecach a candlelit supper- przy dwudziestostopniowym mrozie at a temperature of minus twenty, when the temperature is minus twenty- przy tym tempie/tej prędkości at this rate a. pace/speed- spali przy otwartym oknie they slept with the window open- sztukę grano przy pełnej/pustej widowni the show played to a full/an empty house- przy niedzieli zwykle zakłada garnitur he usually wears a suit on Sundays- przy odrobinie szczęścia/dobrej woli with a bit of luck/goodwill- przy czym a. tym warto podkreślić, że… at the same time it’s worth stressing that…- jest przystojny, przy tym niegłupi he’s good-looking and he’s not stupid either- sama zarabiała na siebie, przy czym utrzymywała młodszych braci she earned her own keep and in addition (she) supported her younger brothers4. (w porównaniu do) alongside, next to- przy wysokim mężu wydawała się niska alongside her tall husband she appeared short- przy młodej twarzy miała całkiem siwe włosy she had a young face, but her hair was completely grey- przy całym swoim bogactwie był bardzo skąpy for all his wealth he was very tight-fisted5. (wskazuje na przyporządkowanie) tłumacz przy ONZ a translator/an interpreter at the UN- szkoła średnia przy Akademii Rolniczej a secondary school attached to the Agricultural Academy- kaplica przy parafii św. Jakuba a chapel belonging to a. attached to the parish of St James- w rubryce „zawód” wpisano jej: „przy mężu” under the heading ‘profession’, they wrote ‘housewife’- spinki przy mankietach cufflinks- guziki przy koszuli buttons on a shirt- miała broszkę przy sukni she had a brooch pinned to her dress7. (wskazuje na obiekt działań) majstrować/dłubać przy czymś to fiddle around/tinker with sth- pracował przy budowie tego mostu he worked on the construction of this bridge- lubię pracę przy koniach I like working with horses- nie chciała siedzieć w domu przy dzieciach she didn’t want to stay at home looking after the children- przez dwie noce czuwał przy chorej matce he spent two nights watching over his ailing mother8. pot. (wskazuje na posiadanie) być przy władzy to be in a. to hold power- być przy piłce to have a. possess the ball- był przy forsie he had money to spare a. quite a bit of money* * *prep +loc1) ( w pobliżu)przy biurku/stole — at the desk/table
2) (w czasie, podczas)przy śniadaniu/pracy — at breakfast/work
przy cofaniu/skręcaniu należy... — when reversing/turning, you should...
3) ( w obecności) in front of4) ( w porównaniu do)przy bracie wydawał się niski — compared to lub with his brother he appeared short
* * *prep.+ Loc.1. (= w pobliżu) by, near; przy szosie/domu/oknie/rzece by l. near the road/house/window/river; przy ulicy X on X street; Br. in X street; przy biurku/stole at the desk/table; ramię przy ramieniu side by side; głowa przy głowie head to head.2. (= podczas) at; przy śniadaniu/pracy at breakfast/work; przy niedzieli gł. przest. on Sundays.3. (= w obecności) in front, in the presence (kimś/czymś of sb/sth); przy wszystkich/dzieciach in front of everybody/the children.4. (= z towarzyszeniem) with; przy odrobinie szczęścia with a bit of luck; przy muzyce with music playing.5. (= w porównaniu z) next to, compared to l. with; przy tym budynku nasz dom wydaje się mały next to this building, our house seems small.7. ( w zwrotach) przy czym... while...; przy tym... at the same time...; być przy pieniądzach pot. be loaded.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przy
-
18 łap|a
f 1. (zwierzęcia) paw; (ptaka) foot- przednie łapy front paws, forepaws- tylne łapy back a. hind paws- ślady łap paw marks a. prints- niedźwiedź stanął na tylnych łapach the bear reared on its hind paws- pies wyciągnął łapę the dog put a. held its paw out- łapa a. podaj łapę! give (me) a paw!2. augm. pot. (ręka) hand; mitt pot., paw pot.- daj łapę let’s shake hands3. przest. (noga sprzętów) leg 4. Techn. foot, lug 5. (kara) przest. rap on a. over the knuckles (with a ruler)- dostać łapy to get one’s knuckles rapped, to get a rap on a. over the knuckles- □ łapa kotwicy Żegl. (anchor) fluke- łapa ładowarki Górn. loader bucket- łapa niedźwiedzia Bot. hogweed, cow parsnip- łapa statywu Techn., Chem. (stand) clamp- łapa sygnału Kolej. signal arm- dostał po łapach za spóźnienie he had his knuckles rapped for being late- lizać czyjeś łapy pot., przest., pejor. to lick sb’s boots, to cringe a. grovel before sb- spaść na cztery łapy pot. to fall a. land on one’s feet- on zawsze spada na cztery łapy he always falls a. lands on his feet- położyć na czymś łapę pot., pejor. to get a. lay one’s hands on sth- dostać kogoś w (swoje) łapy pot. to get sb into one’s clutches- trzymać kogoś w łapie a. w łapach to have sb in one’s clutches, to hold sb in one’s grasp- wydostać kogoś z czyichś łap pot. to get sb out of a. to rescue sb from sb’s clutches- żyją na kocią łapę they shack up together pot.- żyła z nim pięć lat na kocią łapę she shacked up with him for five years, she was his live-in girlfriend a. lover for five yearsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > łap|a
-
19 obciąż|yć
pf — obciąż|ać impf Ⅰ vt 1. (objuczyć) to burden, to (over)load- obciążyć kogoś bagażem to (over)load a. burden sb with luggage- obciążyć samochód ładunkiem to load a car2. (zlecić) to burden, to charge- obciążyć kogoś trudnym zadaniem to burden a. charge sb with a difficult task3. Ekon. to charge- obciążyć kogoś kosztami (czegoś) to charge sb (for sth)- obciążyć kogoś podatkiem to tax sb4. Prawo to incriminate- dowód obciążający incriminating evidence- w aktach sprawy nie ma nic, co mogłoby mnie obciążyć there’s nothing in the files of the case that could incriminate me- jego zeznania poważnie mnie obciążyły his testimony incriminated me5. (obwinić) to blame, to put the blame on- obciążać kogoś winą za coś to blame sb for sth- obciążać kogoś odpowiedzialnością za coś to hold sb responsible for sth6. (przeciążyć) to strain, to overload- obciążyć łącza telekomunikacyjne to overload telecommunication lines- obciążać sobie pamięć datami [osoba] to clutter one’s memory with dates- takie odżywianie bardzo obciąża żołądek that kind of food is heavy on the stomach- te ćwiczenia nie obciążają kręgosłupa/kolan these exercises don’t strain the spine/kneesⅡ obciążyć się — obciążać się 1. (obładować się) to (over)load oneself- obciążyli się zbyt dużym bagażem they (over)loaded themselves with too much baggage2. (zobowiązać się) to burden oneself- dodatkowo obciążył się opieką nad chorą ciotką he took on the extra burden of looking after his sick aunt- obciążył się dodatkowymi pracami he took on additional jobs, he burdened himself with additional jobs3. Prawo to incriminate oneself- obciążali się wzajemnie they incriminated each other- obciążali się wzajemnie winą za coś they blamed each other for sthThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obciąż|yć
-
20 przewaga
advantage; ( wyższość) superioritymieć przewagę nad kimś — ( dominować) to dominate sb; ( być w lepszej sytuacji) to have the advantage over sb
* * *f.(= górowanie) advantage; (= wyższość) superiority; ( liczebna) majority; przewaga intelektualna intellectual superiority; przewaga techniczna technical advantage; mieć nad kimś przewagę hold an advantage l. edge over sb; przewaga 10 punktów sport a ten-point lead; zdobyć przewagę (nad kimś/czymś) gain l. get the upper hand (over sb/sth); z przewagą chrześcijan (np. o społeczności) with a Christian majority.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przewaga
См. также в других словарях:
hold over — vi: to remain in a position or condition one who holds over in possession of a building after the expiration of a term of years B. N. Cardozo hold·over n Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996 … Law dictionary
hold over — ► hold over 1) postpone. 2) use (information) to threaten. Main Entry: ↑hold … English terms dictionary
hold-over — index adjournment Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
hold over — verb 1. intimidate somebody (with a threat) (Freq. 2) She was holding it over him • Hypernyms: ↑intimidate • Verb Frames: Somebody s somebody 2. hold over goods to be sold for the next season (Freq. 1) … Useful english dictionary
hold over — phrasal verb [transitive] Word forms hold over : present tense I/you/we/they hold over he/she/it holds over present participle holding over past tense held over past participle held over 1) hold something over someone to hold something above… … English dictionary
hold over — 1. noun something left from an earlier time The QWERTY keyboard layout is a holdover from the days when manual typewriters jammed. 2. verb to save, delay We will have to hold over these files until tomorrow. See Also: ho … Wiktionary
hold·over — /ˈhoʊldˌoʊvɚ/ noun, pl overs [count] US : someone or something that remains or is kept from an earlier time He is the only holdover from their last championship team. This policy is a holdover from the previous administration. see also hold over… … Useful english dictionary
hold-over relief — England, Wales A capital gains tax deferral relief. The chargeable gain (chargeable gains) is not taxed when it arises, but instead is held over and added to the next gain which arises (if any). Hold over relief only applies to: • chargeable… … Law dictionary
hold over — hold (something) over to delay something. I d like to hold the presentation over until next week. Several flights were held over because of the storm … New idioms dictionary
hold over — hold (someone) over to prevent someone from leaving. The authorities held the couple over for two days. Harold Anderson and his accordion act have been held over until March 13th … New idioms dictionary
hold over — 1) PHRASAL VERB If you hold something over someone, you use it in order to threaten them or make them do what you want. [V n P n] Did Laurie know something, and hold it over Felicity? 2) PHRASAL VERB If something is held over, it does not happen… … English dictionary